Αφιέρωμα: Terry Gilliam

Λίγα πράγματα για τον Terry Gilliam...

Ο Terry Gilliam είναι ένας Αμερικάνος σκηνοθέτης, γεννημένος στην Μινεσότα το 1940, ο οποίος όμως απέκτησε από το 1968 και την βρετανική υπηκοότητα. Το 2006 απαρνήθηκε την αμερικάνικη υπηκοότητά του, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να του επιτρέπεται η παραμονή στις ΗΠΑ μόνο για διάστημα 30 ημερών το χρόνο.
Αφού τελείωσε το σχολείο πήγε στο κολέγιο αρχικά για να σπουδάσει Φυσική, την οποία όμως παράτησε για να σπουδάσει σε σχολή Καλών Τεχνών, την οποία επίσης παράτησε για να σπουδάσει τελικά Πολιτικές Επιστήμες. Εκτός από τη σκηνοθεσία έχει ασχοληθεί και με τη συγγραφή σεναρίων, την ηθοποιία, τη δημιουργία animation, και την παραγωγή ταινιών.
Η ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο ξεκινάει στην Αγγλία με τη συμμετοχή του στους Monty Python, οι οποίοι ήταν μια ομάδα 6 ατόμων, που ξεκίνησαν γυρίζοντας μια κωμική σειρά για την βρετανική τηλεόραση, το ‘Monty Python’s Flying Circus’, και στη συνέχεια κάποιες ταινίες (The Meaning of Life, Life of Brian κ.ά.). Η περίοδος δράσης των Monty Python αρχίζει από τα τέλη της δεκαετίας του 60 και φτάνει μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 80. Ο Gilliam ξεκινάει ως συνεργάτης τους, ο οποίος απλά έκανε τα κομμάτια του animation στο Monty Python’s Flying Circus, και στη συνέχεια γίνεται πλήρες μέλος. Συμμετέχει όπως και τα υπόλοιπα μέλη στη συγγραφή των σεναρίων όλων των ταινιών που γύρισαν, κρατάει συνήθως μικρούς ρόλους ως ηθοποιός σε αυτές, και παίρνει μέρος και στο κομμάτι της σκηνοθεσίας σε κάποιες.
Στη συνέχεια, αφού διαλύθηκαν οι Monty Python, συνεχίζει να ασχολείται με τον κινηματογράφο, και γυρίζει πλέον τις δικές του ταινίες. Οι πρώτες δύο ταινίες του Gilliam είναι το ‘Jabberwocky’ (1977), και το ‘Time Bandits’ (1981), κωμωδίες στο ύφος των Monty Python, στις οποίες συμμετέχουν κάποια από τα μέλη των Monty Python, με έντονα στοιχεία παραμυθιού και φαντασίας, που διατηρούνται και στις επόμενες ταινίες του, είτε ως βάση σε ταινίες-παραμύθια που συνέχισε να γυρίζει, είτε ως μέσα για να αναδείξει την ψυχολογία των ηρώων του. Η επόμενη ταινία του, η οποία είναι ίσως η καλύτερη που έχει γυρίσει μέχρι σήμερα, είναι το ‘Brazil’ (1985), μια μελλοντολογική ταινία με εκπληκτική φουτουριστική αισθητική και έντονες επιρροές από Όρσον Ουέλς, Τζορτζ Όργουελ και Φρανζ Κάφκα. Μετά γυρίζει το ‘Adventures of Baron Munchausen’ (1988) (δική του μεταφορά του ομώνυμου παραμυθιού), το ‘Fisher King’ (1991), σχολιάζοντας την παράνοια της σύγχρονης Αμερικής, και το ‘Twelve Monkeys’ (1995), που είναι και η πιο γνωστή και εμπορικά επιτυχημένη ταινία του. Η επόμενη ταινία που γυρίζει είναι το ‘Fear and Loathing in Las Vegas’ (1998), μια ταινία ταξίδι στον κόσμο των ναρκωτικών και του εθισμού, κι ένα σχόλιο για τα αδιέξοδα της γενιάς του ’60 στην Αμερική. Στη συνέχεια γυρίζει το ‘The Brothers Grimm’ (2005), το οποίο στη συνέχεια αποκήρυξε γιατί η παραγωγή δεν τον άφησε να έχει τον τελευταίο λόγο στο μοντάζ και το τελικό αποτέλεσμα τον απογοήτευσε. Η τελευταία ταινία που έχει γυρίσει μέχρι σήμερα είναι το ‘Tideland’ (2005).
Μπορεί οι τελευταίες του προσπάθειες να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των θαυμαστών του σατυρικού του πνεύματος και της σχεδόν παρανοϊκής σκηνοθεσίας του, αλλά ιστορικά κατέχει μια πολύ σημαντική θέση ανάμεσα στους σκηνοθέτες του «άλλου» αμερικάνικου κινηματογράφου, στους δημιουργούς της «άλλης» Αμερικής.